Bu sözleşme kapsamında yapılacak iç elektrik tesisatlarında TS 3637 standardında ve aşağıdaki isteklere uygun, standart fabrikasyon tip modüler pano ve tablolar kullanılacaktır. Bu konuda deneyimi ve becerisi olmayan yerlerde yaptırılan ve istenilen imalat tekniğini yansıtmayan pano ve tablolar kabul edilmeyecektir.
Pano üzerinde, ismini, işletme gerilim ve frekansını gösterir siyah oyma yazı ile yazılmış ve eloksallanmış en az 1 mm kalınlığında alüminyum etiketler vida ile tespit edilecektir. Ayrıca bütün şalter, sigorta, kumanda butonu, sinyal, vs. üzerinde hangi devreye ait olduğunu ve ilgili bileşenin amacını gösteren yukarıda anlatılan özelliklerde etiket bulunacaktır.
Nötr barası ile topraklama barası arasında hiçbir elektriksel bağlantı yokken normal işletme sırasında gerilim altında bulunan herhangi bir nokta ile topraklama barası (pano gövdesi) arasına 1 dakika süre ile 50 Hz. frekanslı ve 2500 V etken değerde, sinüs biçimli alternatif gerilim uygulandığında, hiçbir durumda delinme veya yüzeysel atlama görülmeyecektir.
Alçak gerilim dağıtım panoları projedeki tek hat şemaları esas alınarak donatılacak, tüm teçhizatın anma değerleri ve teknik özellikleri projeye ve amaca uygun olacaktır. Aşağıda adları belirtilen donatı bileşenleri, karşılarında yazılı Türk Standartlarına uygun imal edilmiş olacaktır.
Kesiciler : TS 1058
Kontaktörler : TS 3629
Bıçaklı Sigortalar : TS 86
Akım Transformatörleri : TS 620
Parafudrlar : TS 460
Panolar, tip test sertifikasına sahip olacaklardır.
Bu bölümde yapılan tanımlamalar 50Hz frekansta trifaze alternatif akımda nominal gerilimi 1000 V’a kadar olan panoları kapsar. Panolar için en az ortalama sıcaklık değeri 35°C olacak ve koruma sınıfi takip eden bölümlerde belirtildiği şekilde olacaktır.
Panolar Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nm yayınlamış olduğu yönetmelik ve şartname hükümlerine uygun olarak imal edilecektir.
Panolar en az 2mm DKP sacdan üretilecektir. Pano imalatı öncesinde, projesinde verilen tek hat şeması/yükleme cetveline ve prensip resimlere uygun olarak hazırlanmış imalat resimleri hazırlanacaktır. Kontrollüğün imalat resimlerini onaylamasını müteakip imalata geçilecektir. Pano ebatları belirtilirken tesis edileceği şaftta, duvarda veya perdedeki rezervasyonlar mutlaka dikkate alınacaktır.
Pano iskeletleri de aynı özellikte sacdan bükülmüş olacaktır.
Panolar gerektiğinde birbirleri ile yan yana tesis edilerek genişlemeye müsait olacaktır. Bu amaçla sağ ve sol yüz kapakları gerektiğinde sökülebilir olacaktır.
Tüm ana panolar dikili tipte montaja uygun olacak, projesine uygun olarak tek veya iki yönden müdahale imkanı bulunacaktır. Pano önüne boydan boya lastik paspaslar koyulacaktır.
Projede aksi belirtilmedikçe ve kontrollükçe özel bir istek gelmedikçe veya pano imalat teknolojisi aksini gerektirmedikçe panolar 210 cm yükseklik, 50 cm derinlik ve 60-80 cm. genişlikte modüller halinde imal edilecektir.
Panolar en az l0 cm. yükseklikte beton veya demir kaide üzerine oturacaktır.
Ana panoların giriş ve çıkışlarının alt taraftan yapılması tercih sebebidir. Ancak gerekli durumlarda üstten giriş-çıkış yapılabilecektir.
Tüm ölçü ve gösterge ekipmanı ile sinyal ve kumanda butonları panonun ön yüzüne monte edilecektir.
Panolarda tüm giriş-çıkış koruma ve kontrol ekipmanları ile bağlantı klemensleri projesine uygun şekilde etiketlenecektir. Ayrıca yardımcı (kontrol) devresi kabloları da hazırlanan bağlantı şemasına göre etiketlenecektir. Etiketler silinmez özellikte olacaktır. Kablo işaretlemesinde kullanılan etiketler kolayca sökülemeyecek özellikte olacaktır.
Panolarda kullanılacak sac aksam teknolojisine uygun şekilde işlemden sonra monte edilecektir. Görünür dış yüzeyler ise boyadan önce temizliğe tabi tutulacak, daha sonra astarlanacak ve epoxy-polyester toz boya ile boyanacaktır. Boyadan sonra fırınlama yapılacaktır.
Kapakta tesis edilecek ekipmanlar ve şalterlerin kumanda düğmeleri için açılacak delikler boyadan önce hazırlanacaktır.
Panolar imalat şekli itibariyle kısa devrelerin yol açabileceği termik ve dinamik zorlanmalara dayanıklı olacaktır.
Tüm panolarda mutlaka faz, nötr ve toprak baraları (projesinde gösterilen bağlantı şekline uygun olarak) bulunacaktır. Kullanılacak baralar elektrolitik bakırdan mamul ve projesinde belirtilen ebatta dikdörtgen kesitli olacaktır. Baralar kesit ve montaj itibariyle kısa devrelerin yol açabileceği termik ve dinamik zorlanmalara dayanıklı olacaktır.
Baraların gövdeden izolasyonu için izolatörler veya levha pertinaks kullanılabilecektir.
Toprak baraları, pano gövdesine metal kulaklar vasıtasıyla direkt irtibatlı olacaktır. Birbirini takip eden tüm panolar için bu irtibat sağlanacaktır.
Pano içindeki tüm baralar boyanacak ve/veya özel izole kilit ile işaretlenecektir. İşaretlemede aşağıdaki sistem kullanılacaktır.
R fazı l Kahverengi
S fazı 2 Siyah
T fazı 3 Kırmızı
Nötr N Açık mavi
Toprak PE Sarı-yeşil
İzole kilitli baralar pano içinde oluşacak sıcaklık derecelerinde bozulmayacak ve zaman içinde deformasyona uğramayacak özellikte olacaktır.
Pano içinde baralar tesis edilirken fazlar önden arkaya, soldan sağa veya yukarıdan aşağıya doğru R-S-T sırasına sahip olacaktır.
Pano içi bağlantılarda 250A’e kadar olan akımlarda fleksibl kablo veya izoleli baralar, 250A’den büyük akımlarda mutlaka fleksibl baralar kullanılacaktır. Kullanılacak fleksibl baralar mutlaka uygun bir şekilde yalıtılmış olacaktır.
İç bağlantılarda kullanılan fleksibl baralar en çok 30cm. de bir kablo kelepçeleri ile sabitlenecektir.
Kontrollük tarafından istenmesi durumunda kablolar düzgün bir görünüm sağlama amacıyla pano içinde tesis edilecek plastik kanallar içinde toplanabilir. Ancak bu durumda ısınma nedeniyle oluşabilecek akım kapasitesi azaltması vb. faktörler göz önünde bulundurulmalıdır.
Pano içinde elektronik kontrol ekipman (otomasyon vb. için) tesis edilmesi durumunda bağlantı ve kumanda kabloları numaralandırılmış twisted-blended veya ekranlı tipte olacak ve kablolar enerji kablolarından uzak mesafede tesis edilecektir.
Pano içi yardımcı devre kabloları TS 833’e uygun, uygun kesitte (asgari 1.5mm²) siyah yalıtkanlı NYA-F tipte olacaktır. Bu kablolar güç kablolarından ayrı olarak gruplanacak ve plastik kanat, kablo spirali vb. aksesuarlar yardımıyla döşenecektir. Ayrıca kapak üzerinde tesis edilecek tüm ekipman bağlantısı da NYA-F tipi kablolar ile yapılacaktır. Her iletkenin kesiti, üzerinden geçmesi beklenen en büyük akımın %25 fazlasına göre seçilmiş olacaktır. Tüm bağlantılar düzgün, kolayca izlenebilir ve güvenlikli biçimde yapılacaktır. Hareketli veya normal kullanımda ısınan bölümlere doğru ya da doğrudan keskin kenarlar üzerine yatırılan kablo bulunmayacaktır. Pano ön kapısı üzerinde bulunan alet, kumanda aracı, buton, lamba, vs. ile bağlantıyı sağlayan kablolar, tümü bir demet halinde ve kapı açıldığında kesinlikle gerilmeyecek ve zorlanmayacak biçimde döşenecektir.
Panolara giriş-çıkış kabloları için üstten veya alttan girişli olmasına göre değişen şekilde ray tipi klemens grubu tesis edilecektir.
35mm² ye kadar olan kablo bağlantıları tesis edilecek klemens grubu ile sağlanacak, 35 mm² den büyük kablolar direkt olarak koruma/kumanda ekipmanına irtibatlandırılacaktır. Klemenssiz bağlantılarda iletkenler kuşgözü yapılarak bağlanacak ve rezerv pay bırakılacaktır.
Çok iletkenli kabloların klemenslere irtibatı için mutlaka kablo pabucu kullanılacaktır.
Toprak ve nötr baralarına kablo irtibatı için, 10 mm² ye kadar olan kablolarda bara irtibat klemensleri kullanılacaktır, 10 mm² üzerindeki bağlantılarda kablo pabuçları ile direkt baraya bağlantı yapılacaktır.
Panolarda klemens haricinde yapılan ek noktaları iyice temizlenmiş, temas direnci en aza indirilmiş yüzeylerle yapılacaktır.
Tesis edilecekleri iklim şartlarına uygun olarak doğal veya cebri havlandırma imkanı bulunacaktır. Gerekli görülmesi durumunda termostatlı ısıtıcı veya fan tesis edilecektir.
Tüm panolarda elektrikli ekipman montajı için DIN ray veya delikli montaj plakaları kullanılacaktır.
Kapak üzerinde tesis edilecek ölçü ve gösterge ekipmanı ebatları panonun estetik görüntüsü ile çelişmeyecek ölçüde, ancak amacına da hizmet edecek ebatta kullanılacaktır.
Tesis edilecek sinyal lambaları için mutlaka sigorta kullanılacaktır. Bağlantı için sigortalı ray klemens kullanılması tercih edilmektedir.
Tesis edilecek sinyal lambalarında renk kodları “yeşil = Cihaz devrede”, “kırmızı = Arıza/Cihaz devre dışı” şeklinde olacaktır.
Kumanda ikaz sinyal lambaları için mutlaka test butonu tesis edilecektir.
Panolarda toprak devamlılığının sağlanması için toprak barası her pano ile irtibatlandırılacaktır. Ayrıca metal yüzeylerin irtibatı için kullanılacak cıvatalarda tırnaklı ve yaylı rondela kullanılarak kaplama malzemesinin delinmemesi sağlanacaktır.
Kapaklar ile pano gövdesini ve conta ile birbirinden ayrılmış metal kısımları irtibatlamak için 6mm² den az olmamak üzere örgülü izoleli iletkenler kullanılacaktır.
Pano içindeki iletken kısımları doğrudan dokunmaya karşı izole etmek amacıyla tüm iletkenler, şalter bacakları vb. bölümler şeffaf pleksiglaslı kapaklarla muhafaza altına alınacaktır.
Pano gövdesinin metal kısımları ile akım taşıyan iletkenler arasında hava aralığı hiçbir şart altında 1.5 mm’nin altında olmayacaktır.
Pano içi yerleşim planlanırken ileride olabilecek muhtemel ilaveler göz önüne alınarak kablo ve salt cihazları için en az % 15 kullanılabilir rezerv boşluk bırakılacaktır.
Panolarda kabloların döşenmesini müteakip giriş-çıkış için kullanılan rakorlar macunla doldurularak tıkanacaktır.
Panolarda kapak üzerinde bağlantı şemalarının bulunacağı cep bulunacaktır. Panoya ait bağlantı şemaları kabulden önce 3 takım olarak hazırlanacak ve l takımı bu cebe konulacak, kalanlar ise kontrollüğe teslim edilecektir.
Yapıda bulunacak tüm kapaklar kontrollüğün onaylayacağı tipte kilit mekanizması ile donatılacaktır. Anonim bir anahtar ile tüm pano kapakları açılabilecektir.