Bu şartname, bu sözleşme kapsamında tesis edilecek orta gerilimli ve alçak gerilimli elektrik dağıtım sistemleri ve bina iç elektrik tesisatları ile ilgili işletme topraklaması ve koruyucu topraklama düzenlerini kapsar.
Bu teknik şartnameye göre yapılacak iş, aşağıda tanımlanan işletme topraklaması ve koruyucu topraklama düzenlerinin proje ve bu şartname hüküm ve isteklerine uygun ve noksansız olarak tesisi için gerekli tüm malzeme, teçhizat, makine, alet-edevat ile her türlü işçiliğin temininden, gerekli bağlantıların ve topraklama direnci ölçümlerinin yapılarak, kullanılmaya hazır duruma getirilmesinden ibarettir.
YÖNETMELİKLER
ELK.100 “GENEL HUSUSLAR” da belirtilen yönetmeliklerle birlikte, Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği bu şartnamenin ayrılmaz bir parçasıdır.
TOPRAKLAMA DİRENCİ
Topraklama tesislerinde, topraklayıcıya en uzak topraklanmamış noktada ölçülen topraklama direnci, en elverişsiz hava koşullarında dahi 5 ohm’u aşmayacaktır.
KULLANILACAK MALZEME
Topraklama Elektrotları
Topraklama elektrodu olarak projedeki belirtimler dahilinde bakır çubuk, bakır levha, galvanizli boru veya çinko/galvaniz kaplı çelik levha topraklayıcılar kullanılacaktır. Bütün elektrotlar üst noktaları ile toprak kotu arasında en az 1 m kalacak şekilde açılacak çukura yerleştirilecek ve bu çukur humuslu toprak ile doldurulacaktır.
Bakır Çubuk Elektrotlar
En az 20 mm çapında, en az 3.5 m boyunda TS 1’e uygun elektrolitik bakırdan yapılmış olacaktır. Çubuk birbirine vidalanan birkaç parçadan oluşabilir.
Bakır Levha Elektrotlar
En az 2mm kalınlığında, en az 0.5 m2’lik alanı sağlayacak büyüklükte ve TS 1’e uygun elektrolitik bakırdan yapılmış olacaktır.
Topraklama İletkenleri
Topraklama iletkeni olarak, projedeki belirtimler dahilinde, örgülü veya som bakır tel, bakır şerit ya da galvaniz çelik şerit kullanılacaktır.
Som ve Örgülü Bakır İletkenler
TS 18’e uygun özellikte ve projede belirtilen kesitte olacaktır.
Bakır Şerit
En az 50 mm² kesitinde, en az 2 mm kalınlığında TS 1’e uygun elektrolitik bakırdan yapılmış olacaktır.
İzole İletkenler
Cihaz, armatür, priz, vs. ekipmanın topraklaması için TS 833’e uygun 1 kV ‘luk NYA tipinde sarı-yeşil renkli özel topraklama iletkenleri kullanılacaktır. Kablolar kesinlikle tek parça ve daha önce kullanılmamış olacaktır.
Fleksible Bakır Örgülü İletken
Hareketli kısımların topraklaması için kullanılacaktır. Çok telli, saç örgü şeklinde ve yassı olacak, en az kesit 25 mm² olacaktır. Bağlantıları pabuçla yapılacaktır.
Diğer Malzemeler
Projelerde topraklama sistemi için bakır seçilmiş ise elektrot, iletken, kablo gibi ana parçaların yanında cıvata, somun, rondela, kelepçe gibi ufak malzemeler de bakır olacak, kaynaklı imalatta ise kullanılacak malzemeye uygun dizayn edilmiş thermowelding (cadweld veya eşdeğeri) kaynak sistemi kullanılacaktır.
Topraklama sistemi için galvanizli çelik elemanlar kullanılacağı belirtilmiş ise montaj malzemeleri de galvaniz veya kadmiyum kaplı olacaktır. Galvanizli sistemde kaynaklı imalata izin verilmeyecektir. Cıvata somunla yapılan bağlantılarda, bağlantı boyunca lehim yapılacaktır.
İŞLETME TOPRAKLAMASI
İndirici transformatörün sekonder sargısının yıldız noktası topraklanacaktır. Bu topraklama, projede başkaca belirtilmedikçe, TS 212’ye uygun en az 50 mm² kesitli 0.6/1 kV NYY tipi tek damarlı kablo ve bu şartnamenin 5.2 maddesine uygun bakır levha topraklayıcı ile yapılacaktır.
İndirici transformatör merkezinde işletme topraklama bağlantısı, alçak gerilim dağıtım panosunun nötr barasına yapılabilir. Levha topraklayıcı, bina koruma topraklamasından en az 20 m uzaklığa ve en üst kenarı ile toprak yüzeyi arasında en az 1 m lik düşey uzaklık bulunacak biçimde, dikine olarak gömülecektir. Bu topraklayıcının en yakın koruyucu topraklama elektrotuna uzaklığı en az 20 m olacaktır.
İşletme topraklaması kablosunun iletkeni levha topraklayıcı yaklaşık 50 cm lik bir uç bölümü boyunca eş aralıklarla yerleştirilmiş en az üç noktada cıvatalı kelepçelerle bağlanacak ve ayrıca bu uzunluk boyunca lehimlenecek veya kızıl kaynak yapılacaktır.
KORUYUCU TOPRAKLAMALAR
Transformatör Binaları Koruyucu Topraklamaları
İndirici transformatör merkezlerindeki tüm orta gerilim ve alçak gerilim elektrik teçhizatının akım taşımayan metal bölümleri, Y.G hücre kapı ve/veya kapakları, Y.G panolarının kapı ve gövdeleri, alçak gerilim pano topraklama baraları ve bina metal kapı ve havalandırma menfezleri topraklanacaktır. Her topraklama bağlantısı topraklanacak bölümü pano topraklama barası için en az 50 mm² ve diğerleri için en az 25 mm² kesitinde ve her iki ucu uygun pabuçla donatılmış örgülü bakır iletkenle bina içi topraklama ihata barasına bağlayarak yapılacaktır. Bina içi topraklama ihata barası olarak, bina iç duvarlarına, döşemeden yaklaşık 20 cm yükseklikte tesbit edilen ve transformatör merkezinin tüm bölümlerini dolaşan 50 mm² kesitli bakır iletken kullanılacaktır. Bina içi topraklama ihata barası, projede başkaca belirtilmedikçe en az iki noktada bina yeraltı ihata iletkenine bağlanacaktır.
Hücre kapıları ile trafo binası kapıları en az 25 mm² kesitli ve kapı tam açıldığında kasılmaya sebep olmayacak uzunlukta flexible bakır iletkenle bina içi topraklama ihata barasına bağlanacaktır.
Klasik (Konvansiyonel) Binalarda Koruyucu Topraklama
Tesis edilecek konvansiyonel binalarda etkin bir koruyucu topraklama sağlanacaktır.
Koruyucu topraklama sistemi kurulacak binalarda, bir ana topraklama barası (potansiyel dengeleme barası) tesis edilecektir. Projedeki belirtimler dahilinde, ana topraklama barası olarak bina ana dağıtım panosu topraklama barası kullanılabilir. Bu ana topraklama barası projede belirtilen kesitten az olmamak üzere ve en az “Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği”nde belirtilen kesitte iletken (çıplak/izole) ile bina topraklama elektrotuna veya bina topraklama sistemine bağlanacaktır. Bina içi ve dışında oluşacak kaçak ve deşarjlarda oluşacak gerilim dengesizliklerini önlemek üzere bina yakınındaki metal boru tesisatı, bina içindeki akım taşımayan metal aksam, yıldırımdan korunma sistemi ve diğer topraklama sistemleri (işletme topraklaması hariç) bu ana baraya irtibatlanacaktır.
Tali tabloların topraklama baraları projede başkaca gösterilmedikçe, yukarıda sözü edilen yönetmelikte belirtilen kesitte izole iletken ile bina ana topraklama barasına veya varsa kat/bölge topraklama barasına bağlanacaktır.
Tali dağıtım tabloları ile bu tablolardan beslenen tüm priz, elektrik motoru, vs. cihazlar arasında koruyucu topraklamayı sağlayan ayrı bir yalıtılmış iletken bulunacaktır. Ayrıca projede topraklanacağı belirtilen aydınlatma armatürlerine de ayrı bir iletken çekilecektir. Bu topraklama iletkeninin tip ve kesiti, projede aksi belirtilmedikçe besleme iletkeni ile aynı olacaktır. Yalıtılmış topraklama iletkeni olarak çok damarlı kablonun bir damarı kullanılabilir.
Su tesisatı borularına veya metal elektrik tesisat borularına kelepçeleyerek veya benzeri yöntemlerle yapılan yerel topraklama bağlantılarına kesinlikle izin verilmeyecektir. Ana dağıtım panosunda, gerektiğinde sıfırlama yapabilmek için nötr barası ile topraklama barası arasında, normalde açık tutulacak, sökülebilir elektriksel bağlantı bulunacaktır. Bunun dışında, nötr iletkenleri ile topraklama iletkenleri arasında hiç bir elektriksel bağlantı bulunmayacaktır.
Genel Hususlar
Bina içindeki koruyucu topraklama sistemi belirli noktalardan dağılan yıldızlar şeklinde olacak, kesinlikle loop yapılmayacaktır.
Bina dışında, projedeki gösterimlere uygun olarak bina ihata sistemi oluşturulacak ve bina ana topraklama barası bu ihata iletkenine irtibatlanacaktır. İhata iletkeni bina temelinden yatayda en az 1 m uzakta ve toprak seviyesinden en az 1 m aşağıya yerleştirilecektir. Köşe noktalarda ve projede gösterilen yerlerde topraklama elektrotuna bağlanacaktır. Topraklama elektrotunun üst kenarı toprak seviyesinden en az 1 m aşağıda olacak şekilde ve dik olarak yerleştirilecektir.
Bina ihata iletkeni ve topraklama eletrodları bu iş için açılan kanal ve çukurlara yerleştirilerek üzeri humuslu toprakla doldurulacaktır.
DENEYLER
Şartnamenin bu bölümü ile ilgili tesisat tamamlandıktan sonra Kontrol Mühendisinin uygun göreceği bir zamanda ve kabul öncesinde Yüklenici işletme tecrübesi yapacaktır. Bunun için gerekli her türlü cihaz ve personeli Yüklenici bulundurmakla yükümlüdür.
Topraklama ölçümü normal kuru havada yapılacaktır. Yağmurdan sonra en az 48 saat geçmedikçe ölçüm yapılmayacaktır.
Tüm DHMİ Elektrik Şartnamelerini incelemek için tıklayınız
İŞİN KAPSAMI
Bu şartname, bu sözleşme kapsamında tesis edilecek orta gerilimli ve alçak gerilimli elektrik dağıtım sistemleri ve bina iç elektrik tesisatları ile ilgili işletme topraklaması ve koruyucu topraklama düzenlerini kapsar.
Bu teknik şartnameye göre yapılacak iş, aşağıda tanımlanan işletme topraklaması ve koruyucu topraklama düzenlerinin proje ve bu şartname hüküm ve isteklerine uygun ve noksansız olarak tesisi için gerekli tüm malzeme, teçhizat, makine, alet-edevat ile her türlü işçiliğin temininden, gerekli bağlantıların ve topraklama direnci ölçümlerinin yapılarak, kullanılmaya hazır duruma getirilmesinden ibarettir.
YÖNETMELİKLER
ELK.100 “GENEL HUSUSLAR” da belirtilen yönetmeliklerle birlikte, Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği bu şartnamenin ayrılmaz bir parçasıdır.
TOPRAKLAMA DİRENCİ
Topraklama tesislerinde, topraklayıcıya en uzak topraklanmamış noktada ölçülen topraklama direnci, en elverişsiz hava koşullarında dahi 5 ohm’u aşmayacaktır.
KULLANILACAK MALZEME
Topraklama Elektrotları
Topraklama elektrodu olarak projedeki belirtimler dahilinde bakır çubuk, bakır levha, galvanizli boru veya çinko/galvaniz kaplı çelik levha topraklayıcılar kullanılacaktır. Bütün elektrotlar üst noktaları ile toprak kotu arasında en az 1 m kalacak şekilde açılacak çukura yerleştirilecek ve bu çukur humuslu toprak ile doldurulacaktır.
Bakır Çubuk Elektrotlar
En az 20 mm çapında, en az 3.5 m boyunda TS 1’e uygun elektrolitik bakırdan yapılmış olacaktır. Çubuk birbirine vidalanan birkaç parçadan oluşabilir.
Bakır Levha Elektrotlar
En az 2mm kalınlığında, en az 0.5 m2’lik alanı sağlayacak büyüklükte ve TS 1’e uygun elektrolitik bakırdan yapılmış olacaktır.
Topraklama İletkenleri
Topraklama iletkeni olarak, projedeki belirtimler dahilinde, örgülü veya som bakır tel, bakır şerit ya da galvaniz çelik şerit kullanılacaktır.
Som ve Örgülü Bakır İletkenler
TS 18’e uygun özellikte ve projede belirtilen kesitte olacaktır.
Bakır Şerit
En az 50 mm² kesitinde, en az 2 mm kalınlığında TS 1’e uygun elektrolitik bakırdan yapılmış olacaktır.
İzole İletkenler
Cihaz, armatür, priz, vs. ekipmanın topraklaması için TS 833’e uygun 1 kV ‘luk NYA tipinde sarı-yeşil renkli özel topraklama iletkenleri kullanılacaktır. Kablolar kesinlikle tek parça ve daha önce kullanılmamış olacaktır.
Fleksible Bakır Örgülü İletken
Hareketli kısımların topraklaması için kullanılacaktır. Çok telli, saç örgü şeklinde ve yassı olacak, en az kesit 25 mm² olacaktır. Bağlantıları pabuçla yapılacaktır.
Diğer Malzemeler
Projelerde topraklama sistemi için bakır seçilmiş ise elektrot, iletken, kablo gibi ana parçaların yanında cıvata, somun, rondela, kelepçe gibi ufak malzemeler de bakır olacak, kaynaklı imalatta ise kullanılacak malzemeye uygun dizayn edilmiş thermowelding (cadweld veya eşdeğeri) kaynak sistemi kullanılacaktır.
Topraklama sistemi için galvanizli çelik elemanlar kullanılacağı belirtilmiş ise montaj malzemeleri de galvaniz veya kadmiyum kaplı olacaktır. Galvanizli sistemde kaynaklı imalata izin verilmeyecektir. Cıvata somunla yapılan bağlantılarda, bağlantı boyunca lehim yapılacaktır.
İŞLETME TOPRAKLAMASI
İndirici transformatörün sekonder sargısının yıldız noktası topraklanacaktır. Bu topraklama, projede başkaca belirtilmedikçe, TS 212’ye uygun en az 50 mm² kesitli 0.6/1 kV NYY tipi tek damarlı kablo ve bu şartnamenin 5.2 maddesine uygun bakır levha topraklayıcı ile yapılacaktır.
İndirici transformatör merkezinde işletme topraklama bağlantısı, alçak gerilim dağıtım panosunun nötr barasına yapılabilir. Levha topraklayıcı, bina koruma topraklamasından en az 20 m uzaklığa ve en üst kenarı ile toprak yüzeyi arasında en az 1 m lik düşey uzaklık bulunacak biçimde, dikine olarak gömülecektir. Bu topraklayıcının en yakın koruyucu topraklama elektrotuna uzaklığı en az 20 m olacaktır.
İşletme topraklaması kablosunun iletkeni levha topraklayıcı yaklaşık 50 cm lik bir uç bölümü boyunca eş aralıklarla yerleştirilmiş en az üç noktada cıvatalı kelepçelerle bağlanacak ve ayrıca bu uzunluk boyunca lehimlenecek veya kızıl kaynak yapılacaktır.
KORUYUCU TOPRAKLAMALAR
Transformatör Binaları Koruyucu Topraklamaları
İndirici transformatör merkezlerindeki tüm orta gerilim ve alçak gerilim elektrik teçhizatının akım taşımayan metal bölümleri, Y.G hücre kapı ve/veya kapakları, Y.G panolarının kapı ve gövdeleri, alçak gerilim pano topraklama baraları ve bina metal kapı ve havalandırma menfezleri topraklanacaktır. Her topraklama bağlantısı topraklanacak bölümü pano topraklama barası için en az 50 mm² ve diğerleri için en az 25 mm² kesitinde ve her iki ucu uygun pabuçla donatılmış örgülü bakır iletkenle bina içi topraklama ihata barasına bağlayarak yapılacaktır. Bina içi topraklama ihata barası olarak, bina iç duvarlarına, döşemeden yaklaşık 20 cm yükseklikte tesbit edilen ve transformatör merkezinin tüm bölümlerini dolaşan 50 mm² kesitli bakır iletken kullanılacaktır. Bina içi topraklama ihata barası, projede başkaca belirtilmedikçe en az iki noktada bina yeraltı ihata iletkenine bağlanacaktır.
Hücre kapıları ile trafo binası kapıları en az 25 mm² kesitli ve kapı tam açıldığında kasılmaya sebep olmayacak uzunlukta flexible bakır iletkenle bina içi topraklama ihata barasına bağlanacaktır.
Klasik (Konvansiyonel) Binalarda Koruyucu Topraklama
Tesis edilecek konvansiyonel binalarda etkin bir koruyucu topraklama sağlanacaktır.
Koruyucu topraklama sistemi kurulacak binalarda, bir ana topraklama barası (potansiyel dengeleme barası) tesis edilecektir. Projedeki belirtimler dahilinde, ana topraklama barası olarak bina ana dağıtım panosu topraklama barası kullanılabilir. Bu ana topraklama barası projede belirtilen kesitten az olmamak üzere ve en az “Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği”nde belirtilen kesitte iletken (çıplak/izole) ile bina topraklama elektrotuna veya bina topraklama sistemine bağlanacaktır. Bina içi ve dışında oluşacak kaçak ve deşarjlarda oluşacak gerilim dengesizliklerini önlemek üzere bina yakınındaki metal boru tesisatı, bina içindeki akım taşımayan metal aksam, yıldırımdan korunma sistemi ve diğer topraklama sistemleri (işletme topraklaması hariç) bu ana baraya irtibatlanacaktır.
Tali tabloların topraklama baraları projede başkaca gösterilmedikçe, yukarıda sözü edilen yönetmelikte belirtilen kesitte izole iletken ile bina ana topraklama barasına veya varsa kat/bölge topraklama barasına bağlanacaktır.
Tali dağıtım tabloları ile bu tablolardan beslenen tüm priz, elektrik motoru, vs. cihazlar arasında koruyucu topraklamayı sağlayan ayrı bir yalıtılmış iletken bulunacaktır. Ayrıca projede topraklanacağı belirtilen aydınlatma armatürlerine de ayrı bir iletken çekilecektir. Bu topraklama iletkeninin tip ve kesiti, projede aksi belirtilmedikçe besleme iletkeni ile aynı olacaktır. Yalıtılmış topraklama iletkeni olarak çok damarlı kablonun bir damarı kullanılabilir.
Su tesisatı borularına veya metal elektrik tesisat borularına kelepçeleyerek veya benzeri yöntemlerle yapılan yerel topraklama bağlantılarına kesinlikle izin verilmeyecektir. Ana dağıtım panosunda, gerektiğinde sıfırlama yapabilmek için nötr barası ile topraklama barası arasında, normalde açık tutulacak, sökülebilir elektriksel bağlantı bulunacaktır. Bunun dışında, nötr iletkenleri ile topraklama iletkenleri arasında hiç bir elektriksel bağlantı bulunmayacaktır.
Genel Hususlar
Bina içindeki koruyucu topraklama sistemi belirli noktalardan dağılan yıldızlar şeklinde olacak, kesinlikle loop yapılmayacaktır.
Bina dışında, projedeki gösterimlere uygun olarak bina ihata sistemi oluşturulacak ve bina ana topraklama barası bu ihata iletkenine irtibatlanacaktır. İhata iletkeni bina temelinden yatayda en az 1 m uzakta ve toprak seviyesinden en az 1 m aşağıya yerleştirilecektir. Köşe noktalarda ve projede gösterilen yerlerde topraklama elektrotuna bağlanacaktır. Topraklama elektrotunun üst kenarı toprak seviyesinden en az 1 m aşağıda olacak şekilde ve dik olarak yerleştirilecektir.
Bina ihata iletkeni ve topraklama eletrodları bu iş için açılan kanal ve çukurlara yerleştirile
Bu şartname, bu sözleşme kapsamında tesis edilecek orta gerilimli ve alçak gerilimli elektrik dağıtım sistemleri ve bina iç elektrik tesisatları ile ilgili işletme topraklaması ve koruyucu topraklama düzenlerini kapsar.
Bu teknik şartnameye göre yapılacak iş, aşağıda tanımlanan işletme topraklaması ve koruyucu topraklama düzenlerinin proje ve bu şartname hüküm ve isteklerine uygun ve noksansız olarak tesisi için gerekli tüm malzeme, teçhizat, makine, alet-edevat ile her türlü işçiliğin temininden, gerekli bağlantıların ve topraklama direnci ölçümlerinin yapılarak, kullanılmaya hazır duruma getirilmesinden ibarettir.
YÖNETMELİKLER
ELK.100 “GENEL HUSUSLAR” da belirtilen yönetmeliklerle birlikte, Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği bu şartnamenin ayrılmaz bir parçasıdır.
TOPRAKLAMA DİRENCİ
Topraklama tesislerinde, topraklayıcıya en uzak topraklanmamış noktada ölçülen topraklama direnci, en elverişsiz hava koşullarında dahi 5 ohm’u aşmayacaktır.
KULLANILACAK MALZEME
Topraklama Elektrotları
Topraklama elektrodu olarak projedeki belirtimler dahilinde bakır çubuk, bakır levha, galvanizli boru veya çinko/galvaniz kaplı çelik levha topraklayıcılar kullanılacaktır. Bütün elektrotlar üst noktaları ile toprak kotu arasında en az 1 m kalacak şekilde açılacak çukura yerleştirilecek ve bu çukur humuslu toprak ile doldurulacaktır.
Bakır Çubuk Elektrotlar
En az 20 mm çapında, en az 3.5 m boyunda TS 1’e uygun elektrolitik bakırdan yapılmış olacaktır. Çubuk birbirine vidalanan birkaç parçadan oluşabilir.
Bakır Levha Elektrotlar
En az 2mm kalınlığında, en az 0.5 m2’lik alanı sağlayacak büyüklükte ve TS 1’e uygun elektrolitik bakırdan yapılmış olacaktır.
Topraklama İletkenleri
Topraklama iletkeni olarak, projedeki belirtimler dahilinde, örgülü veya som bakır tel, bakır şerit ya da galvaniz çelik şerit kullanılacaktır.
Som ve Örgülü Bakır İletkenler
TS 18’e uygun özellikte ve projede belirtilen kesitte olacaktır.
Bakır Şerit
En az 50 mm² kesitinde, en az 2 mm kalınlığında TS 1’e uygun elektrolitik bakırdan yapılmış olacaktır.
İzole İletkenler
Cihaz, armatür, priz, vs. ekipmanın topraklaması için TS 833’e uygun 1 kV ‘luk NYA tipinde sarı-yeşil renkli özel topraklama iletkenleri kullanılacaktır. Kablolar kesinlikle tek parça ve daha önce kullanılmamış olacaktır.
Fleksible Bakır Örgülü İletken
Hareketli kısımların topraklaması için kullanılacaktır. Çok telli, saç örgü şeklinde ve yassı olacak, en az kesit 25 mm² olacaktır. Bağlantıları pabuçla yapılacaktır.
Diğer Malzemeler
Projelerde topraklama sistemi için bakır seçilmiş ise elektrot, iletken, kablo gibi ana parçaların yanında cıvata, somun, rondela, kelepçe gibi ufak malzemeler de bakır olacak, kaynaklı imalatta ise kullanılacak malzemeye uygun dizayn edilmiş thermowelding (cadweld veya eşdeğeri) kaynak sistemi kullanılacaktır.
Topraklama sistemi için galvanizli çelik elemanlar kullanılacağı belirtilmiş ise montaj malzemeleri de galvaniz veya kadmiyum kaplı olacaktır. Galvanizli sistemde kaynaklı imalata izin verilmeyecektir. Cıvata somunla yapılan bağlantılarda, bağlantı boyunca lehim yapılacaktır.
İŞLETME TOPRAKLAMASI
İndirici transformatörün sekonder sargısının yıldız noktası topraklanacaktır. Bu topraklama, projede başkaca belirtilmedikçe, TS 212’ye uygun en az 50 mm² kesitli 0.6/1 kV NYY tipi tek damarlı kablo ve bu şartnamenin 5.2 maddesine uygun bakır levha topraklayıcı ile yapılacaktır.
İndirici transformatör merkezinde işletme topraklama bağlantısı, alçak gerilim dağıtım panosunun nötr barasına yapılabilir. Levha topraklayıcı, bina koruma topraklamasından en az 20 m uzaklığa ve en üst kenarı ile toprak yüzeyi arasında en az 1 m lik düşey uzaklık bulunacak biçimde, dikine olarak gömülecektir. Bu topraklayıcının en yakın koruyucu topraklama elektrotuna uzaklığı en az 20 m olacaktır.
İşletme topraklaması kablosunun iletkeni levha topraklayıcı yaklaşık 50 cm lik bir uç bölümü boyunca eş aralıklarla yerleştirilmiş en az üç noktada cıvatalı kelepçelerle bağlanacak ve ayrıca bu uzunluk boyunca lehimlenecek veya kızıl kaynak yapılacaktır.
KORUYUCU TOPRAKLAMALAR
Transformatör Binaları Koruyucu Topraklamaları
İndirici transformatör merkezlerindeki tüm orta gerilim ve alçak gerilim elektrik teçhizatının akım taşımayan metal bölümleri, Y.G hücre kapı ve/veya kapakları, Y.G panolarının kapı ve gövdeleri, alçak gerilim pano topraklama baraları ve bina metal kapı ve havalandırma menfezleri topraklanacaktır. Her topraklama bağlantısı topraklanacak bölümü pano topraklama barası için en az 50 mm² ve diğerleri için en az 25 mm² kesitinde ve her iki ucu uygun pabuçla donatılmış örgülü bakır iletkenle bina içi topraklama ihata barasına bağlayarak yapılacaktır. Bina içi topraklama ihata barası olarak, bina iç duvarlarına, döşemeden yaklaşık 20 cm yükseklikte tesbit edilen ve transformatör merkezinin tüm bölümlerini dolaşan 50 mm² kesitli bakır iletken kullanılacaktır. Bina içi topraklama ihata barası, projede başkaca belirtilmedikçe en az iki noktada bina yeraltı ihata iletkenine bağlanacaktır.
Hücre kapıları ile trafo binası kapıları en az 25 mm² kesitli ve kapı tam açıldığında kasılmaya sebep olmayacak uzunlukta flexible bakır iletkenle bina içi topraklama ihata barasına bağlanacaktır.
Klasik (Konvansiyonel) Binalarda Koruyucu Topraklama
Tesis edilecek konvansiyonel binalarda etkin bir koruyucu topraklama sağlanacaktır.
Koruyucu topraklama sistemi kurulacak binalarda, bir ana topraklama barası (potansiyel dengeleme barası) tesis edilecektir. Projedeki belirtimler dahilinde, ana topraklama barası olarak bina ana dağıtım panosu topraklama barası kullanılabilir. Bu ana topraklama barası projede belirtilen kesitten az olmamak üzere ve en az “Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği”nde belirtilen kesitte iletken (çıplak/izole) ile bina topraklama elektrotuna veya bina topraklama sistemine bağlanacaktır. Bina içi ve dışında oluşacak kaçak ve deşarjlarda oluşacak gerilim dengesizliklerini önlemek üzere bina yakınındaki metal boru tesisatı, bina içindeki akım taşımayan metal aksam, yıldırımdan korunma sistemi ve diğer topraklama sistemleri (işletme topraklaması hariç) bu ana baraya irtibatlanacaktır.
Tali tabloların topraklama baraları projede başkaca gösterilmedikçe, yukarıda sözü edilen yönetmelikte belirtilen kesitte izole iletken ile bina ana topraklama barasına veya varsa kat/bölge topraklama barasına bağlanacaktır.
Tali dağıtım tabloları ile bu tablolardan beslenen tüm priz, elektrik motoru, vs. cihazlar arasında koruyucu topraklamayı sağlayan ayrı bir yalıtılmış iletken bulunacaktır. Ayrıca projede topraklanacağı belirtilen aydınlatma armatürlerine de ayrı bir iletken çekilecektir. Bu topraklama iletkeninin tip ve kesiti, projede aksi belirtilmedikçe besleme iletkeni ile aynı olacaktır. Yalıtılmış topraklama iletkeni olarak çok damarlı kablonun bir damarı kullanılabilir.
Su tesisatı borularına veya metal elektrik tesisat borularına kelepçeleyerek veya benzeri yöntemlerle yapılan yerel topraklama bağlantılarına kesinlikle izin verilmeyecektir. Ana dağıtım panosunda, gerektiğinde sıfırlama yapabilmek için nötr barası ile topraklama barası arasında, normalde açık tutulacak, sökülebilir elektriksel bağlantı bulunacaktır. Bunun dışında, nötr iletkenleri ile topraklama iletkenleri arasında hiç bir elektriksel bağlantı bulunmayacaktır.
Genel Hususlar
Bina içindeki koruyucu topraklama sistemi belirli noktalardan dağılan yıldızlar şeklinde olacak, kesinlikle loop yapılmayacaktır.
Bina dışında, projedeki gösterimlere uygun olarak bina ihata sistemi oluşturulacak ve bina ana topraklama barası bu ihata iletkenine irtibatlanacaktır. İhata iletkeni bina temelinden yatayda en az 1 m uzakta ve toprak seviyesinden en az 1 m aşağıya yerleştirilecektir. Köşe noktalarda ve projede gösterilen yerlerde topraklama elektrotuna bağlanacaktır. Topraklama elektrotunun üst kenarı toprak seviyesinden en az 1 m aşağıda olacak şekilde ve dik olarak yerleştirilecektir.
Bina ihata iletkeni ve topraklama eletrodları bu iş için açılan kanal ve çukurlara yerleştirilerek üzeri humuslu toprakla doldurulacaktır.
DENEYLER
Şartnamenin bu bölümü ile ilgili tesisat tamamlandıktan sonra Kontrol Mühendisinin uygun göreceği bir zamanda ve kabul öncesinde Yüklenici işletme tecrübesi yapacaktır. Bunun için gerekli her türlü cihaz ve personeli Yüklenici bulundurmakla yükümlüdür.
Topraklama ölçümü normal kuru havada yapılacaktır. Yağmurdan sonra en az 48 saat geçmedikçe ölçüm yapılmayacaktır.
rek üzeri humuslu toprakla doldurulacaktır.
DENEYLER
Şartnamenin bu bölümü ile ilgili tesisat tamamlandıktan sonra Kontrol Mühendisinin uygun göreceği bir zamanda ve kabul öncesinde Yüklenici işletme tecrübesi yapacaktır. Bunun için gerekli her türlü cihaz ve personeli Yüklenici bulundurmakla yükümlüdür.
Topraklama ölçümü normal kuru havada yapılacaktır. Yağmurdan sonra en az 48 saat geçmedikçe ölçüm yapılmayacaktır.